Een duurzaam gebouw is een breed begrip. Een duurzaam gebouw kan een bestaand gebouw of nieuwbouw zijn, waarbij er rekening gehouden wordt met de effecten op het milieu (planet). Denk hierbij aan het hergebruik/recycling van duurzame materialen en producten of het gebruik van duurzame energiebronnen, zoals zonne-energie. Ook houdt een duurzaam gebouw rekening met de markt- en toekomstwaarde (profit) en zorgt voor een gezonde en veilige werkomgeving (people).

Bij duurzaam bouwen of renoveren gaat het om het ontwerpen en bouwen van gebouwen en bouwwerken met milieuvriendelijke producten. Hierdoor wordt het milieu minder belast. Ook kunnen producten of bouwdelen worden gebruikt die een langere levensduur hebben. Dit verspreidt de negatieve milieueffecten over een langere periode en zorgt voor een jaarlijkse vermindering.

Lichtopbrengst
Om de lichtopbrengst te vergelijken let je op Lumen in plaats van Watt. Lumen meet de hoeveelheid licht en is handiger in gebruik bij LED lampen dan wattage. Om te voorkomen dat LED aanbieders appels met peren vergelijken, is het verplicht de lumenstroom te vermelden. Dit geeft je de mogelijkheid om een eerlijke vergelijking tussen lichtbronnen te maken.

Kleurtemperatuur, kleurweergave en kleurspectrum

De kleurtemperatuur, uitgedrukt in Kelvin (K), zorgt welke lichtkleur wij in een ruimte kunnen zien en beleven. Wit licht met kleurtemperatuur vanaf 4000K, zorgt bijvoorbeeld voor meer concentratie op kantoor. Terwijl warm licht tussen 2700K en 3000K voor meer ontspanning zorgt.

De kleurweergave, uitgedrukt in CRI, zorgt voor kleurherkenning. Dit is ook een bepalende factor voor het comfort, de aantrekkelijkheid of het visuele voorkomen van elke verlichte ruimte of object. Een CRI tussen 60-80K wordt gezien als een gemiddelde kleurweergave. Een goede kleurweergave zit tussen de 80-90K. Wil je uitstekende kleurweergave? Dan moet je kijken naar 90-100K. Echter is het niet voldoende om alleen naar CRI en Kelvin te kijken. Je moet rekening met het gehele kleurspectrum houden, waarbij vooral de rode kleur speciale aandacht verdient. Rood is een belangrijke kleur die veel voorkomt in onder andere huidtinten, kleren, voedsel (vlees, groenten) en de medische wereld.

Slimme verlichting

Hoe willen je de verlichting bedienen? Aan/uit, dimmen, aanwezigheid of daglichtsensoren of volledig geprogrammeerd door dynamische LED verlichting toe te passen?

Dimbare LED verlichting

Dimbare LED verlichting is zeer eenvoudig om je licht in één handomdraai te regelen. Je kunt vrij simpel aan een lichtknop draaien of het via een app of muurknopbediening.Deze optie is zeer geschikt voor werkplekken in kantoor.

Aanwezigheid of daglicht sensoren

Wanneer ruimtes soms wel en soms niet bezet zijn, is het handig om aanwezigheidssensoren toe te passen. Denk hierbij aan toiletten en vergaderruimtes. Zo vergeet niemand het licht aan of uit te doen en je bespaart op een slimme manier energie. Bij veel daglichttoetreding is het interessant de verlichting te koppelen aan daglichtsensoren. De verlichting zal bij voldoende daglicht uitschakelen en terug dimmen, wat zorgt voor een extra besparing.

Dynamische LED verlichting

Wil je voor de meest innovatieve lichtoplossing gaan? Kies dan voor dynamische LED verlichting. Dynamisch licht versterkt het welbevinden van mensen. Vooral in kantoren met weinig zichtbaar daglicht of in de wintermaanden, wanneer er maar een korte tijd daglicht is, heeft dynamische LED verlichting een positieve invloed op de productiviteit en stemming. Daarnaast is het zo geprogrammeerd dat je helemaal niks aan het licht hoeven te doen. Hoe handig is dat?

Er worden vele led downlights inbouw aangeboden in diverse maten, uitvoeringen, lichtsterktes en kwaliteit en prijsklassen. Er zijn een aantal aspecten die van belang zijn bij de keuze van de juiste led inbouw downlights.

UGR verblindingsfactor in relatie tot de functie/toepassing van de ruimte

Led inbouw downlights worden veelal ingezet voor circulatiegebieden (entree, gangen, wachtruimtes). Dan is de verblindingsfactor (UGR waarde) minder kritisch. Echter als led downlights inbouw worden toegepast in werkomgevingen, moet de verblindingsfactor onder de UGR 19 liggen. Dan vallen vele led downlights inbouw af, omdat de meeste led downlights hier niet aan voldoen.

Specifieke lichtstroom in relatie tot EIA (Energie Investeringsaftrek)

De noodzakelijke lichtsterkte van de led downlight wordt uiteraard bepaald door het vereiste luxniveau in de betreffende ruimte. Belangrijk hierbij is ook te kijken naar de specifieke lichtstroom (lumen/Watt) van de led downlight. Om in aanmerking te komen voor de EIA, moet de downlight een minimale specifieke lichtstroom hebben van 100 lumen/Watt.

Inbouwmaten bij renovatie of verbouwing

Bij renovatie of verbouw wordt vaak de verlichting vervangen, maar blijft het bestaande plafond bestaan. Dit betekent dat de nieuwe armaturen moeten passen in de bestaande plafondopeningen. Naast de vele standaard beschikbare uitvoeringen van led downlights inbouw (van Ø 35-185 mm) zijn er pasringen beschikbaar waardoor gaten tot Ø 250 mm netjes kunnen worden afgedicht.

Lichtkleur en kleurweergave

Ook de keuze van de lichtkleur en de kleurweergave is afhankelijk van de functie van de ruimte. In een werkomgeving is aan te bevelen voor een wittere lichtkleur (vanaf 3000 – 4000K) te kiezen, omdat dit een positieve invloed heeft op de productiviteit en alertheid van mensen. In een multifunctionele ruimte zoals bijvoorbeeld meetingrooms een tunable white led downlight een uitkomst bieden.

De overheid stimuleert bedrijven extra aandacht te besteden aan duurzaamheid. Daarom stellen ze subsidies beschikbaar. Door bijvoorbeeld zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels aan te schaffen, kun je ISDE (investeringssubsidie duurzame energie) krijgen. Voor de verlichting kun je voor de energie-investeringsaftrek (EIA) of de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) in aanmerking komen.

Duurzame gebouwen hebben zeer lage energie- en onderhoudskosten. Werkzaamheden zijn zo gepland dat onderhoudskosten geminimaliseerd zijn en het primaire proces minimaal verstoord worden. Daarnaast maak je gebruik van duurzame producten met een langere levensduur, waardoor je in de toekomst minder inspanning hoeft te verrichten. Een goed voorbeeld hiervan is dat je TL-verlichting vervangt voor dynamisch licht. Hierdoor bespaar je tot 65% aan energie en gaan de armaturen zeven keer langer mee.

Deze bepaalt in hoge mate de visuele indruk van de verlichte ruimte. Licht met een lage kleurtemperatuur maakt een warmere indruk dan licht met een hoge kleurtemperatuur. Wordt uitgedrukt in Kelvin (K). We onderscheiden vier categorieen: extra warmwit (tot 2900K), warmwit (2900-3000K), neutraal wit (3300-4000K) en koelwit (5000K en hoger).

Deze geeft de betrouwbaarheid van de kleurweergave aan. Symbool: Ra (maximaal 100). Naarmate de Ra hoger ligt is de kleurweergave beter. Vergelijking heeft alleen zin voor lampen met (nagenoeg) dezelfde kleurtemperatuur.

Mate van onbehaaglijke verblinding, uitgedrukt in een getal dat is vastgesteld met behulp van de CIE Unified Glare Rating (UGR)-methode. De UGR waarde kan niet altijd worden berekend door Dialux. In dat geval kan voor de UGR waarde de tabel worden aangehouden.

De standaard eenheid van verlichtingssterkte van een oppervlak dat verlicht wordt. Een Lux is een lumen per vierkante meter.

De laagst toelaatbare waarde van de gemiddelde verlichtingssterkte in lux (lx) op het gespecificeerde oppervlak. In Dialux wordt dit aangegeven als Egem.

De laagste waarde van de hoeveelheid licht die op het werkvlak valt in lux (lx). In Dialux wordt dit aangegeven als Es.

Gelijkmatigheid van de verlichtingssterkte op het rekenraster. In Dialux wordt dit aangegeven als Es/Egem.

Verhouding tussen de lichtstroom (lm) die door de armatuur wordt afgegeven en het totaal opgenomen vermogen (W) van de armatuur.

Vlak waarop een bepaalde visuele taak moet kunnen worden uitgevoerd.

De zone waarvoor de lichtberekening is uitgevoerd.

Zone direct grenzend aan het berekeningsvlak welke niet meegewogen wordt in de berekening.

Verzameling van rekenpunten binnen een gedefinieerd gebied (berekeningsvlak). Aantal rekenpunten en/of afstand tussen rekenpunten is afhankelijk van de toepassing beschreven in aanbevelingen en richtlijnen. Bij de berekeningen wordt tenminste het minimaal aantal rekenpunten aangehouden waarbij Dialux nog een nauwkeurige berekening kan uitvoeren.